3 лютага ва Ўроцлаве на курсах беларускай мовы «Мова нанова» адбылася прэм’ера спектакля барысаўскага рэжысёра Барыса Чупрынскага «Адваротны бок турызму». Асноўная тэма п’есы — жыццё вымушаных эмігрантаў і іх адносіны з роднымі, што засталіся дома.
На пытанне, чаму беларус заняўся тэатрам, адказвае так:
— Па першае, мне гэта цікава, і тэатр мне заўсёды падабаўся. Але ў Беларусі не было на гэта магчымасці. Бо ў таталітарным грамадстве любыя прыватныя ініцыятывы заўсёды выклікаюць падазрэнне і насцярогу ўладаў. А таму ўсё забаронена. Тут жа наадварот, хочаш — рабі. Дома я меў іншыя хобі: сaдаводства і сталярную справу. А тут вось — тэатр. І не цяжка аказалася знайсці аднадумцаў. А па-другое, для мяне тэатр — гэта яшчэ і магчымасць прасоўваюць беларушчыну за мяжой, у тым ліку і родную мову. Таксама гэта добры спосаб аб’яднання беларускай дыяспары.
Барыс падкрэслівае, што галоўная ідэя п’есы заключаецца ў тым, што беларус беларусу беларус:
— Мне можа пазайздросціць кожны рэжысёр, бо я меў вельмі добры выбар акцёраў. З лепшых выбраць лепшых.
Пра абраную тэму ён кажа наступнае:
— Лёгка пісаць, калі ведаеш тэму. А каб ведаць, трэба ў яе акунуцца з галавой. Большасць з нас у эміграцыі гэтыя этапы і сітуацыі праходзілі, таму аўдыторыя была лаяльная і добра разумела ўсе жарты. Гэта была мэтавая аўдыторыя, і на гэта рабіўся разлік. Калі ездзілі з гастролямі і паказвалі спектакль украінскай публіцы, ёй нашы жарты не заходзілі. Калі фраза «хлопотное дельце» тут, сярод беларускай аўдыторыі, выклікала апладысменты, то перад украінскім гледачом яна прайшла, як побытавая фраза.
Рэжысёр дадае:
— Я баяўся, што артысты перагараць праз моўную частку. Я як на шыле сядзеў. Але выйшла ўсё наадварот! Я на самай справе пісаў пра сябе. Гэта мая праца.
Барыс Чупрынскі звяртае ўвагу, што героі ў адзін бок квіток узялі зусім не выпадкова. Гэта камертон п'есы:
Аднойчы мы ўзялі квіток,
І молячы нябёсы,
Праз той квіток, за крокам крок
Змагаемся i з лёсам.
Ляцяць па небу жураўлі
Да самае да Нарачы,
І марым мы, каб мы змаглі
Ў абдымкі трапіць матчыны.
Трываць далей ужо не маглі,
І зроблена выснова,
У адзін бок квіток узялі
Зусім не выпадкова.
Iдуць нялёгкія гады,
Нам ёсць куды імкнуцца,
У бацькоўскай хаце назаўжды
Жадаем апынуцца.
Ірына, якая з захапленнем глядзела спектакль, падзялілася сваімі ўражаннямі:
— Вельмі спадабаўся спектакль, бо вельмі актуальная тэма, выдатныя акцёры і актрысы, вельмі добра гралі. Уся зала перажывала, бо кожнаму гэта блізка. І таксама шмат гумару было, гэта вельмі спадабалася. Верш Ганначкі, які чытаў Барыс, — гэта нешта неверагоднае. Слёзы ліліся. Дзякуй за вечар!
Наталля дадае:
— У тэатры апынулася не выпадкова: цэлы месяц чакала прэм’еру. Шчыра скажу, што атрымала сапраўднае задавальненне ад п’есы, ад актораў і акторак, музыкі, жартаў. Траплялі ў самае сэрца, смяялася ад душы, плакала таксама ад усяго сэрца. Гэты спектакль добра прадэманстраваў, што нават падобныя па гучанні словы могуць мець нават адваротны сэнс у іншай мове, часам нечаканы альбо жахлівы. Але ў п’есе будзе выклікаць добрыя эмоцыі, смех і рогат. Дзякуй за гэты выдатны час!
Зміцер:
— Не соглашусь с мыслью, что поймут только беларусы. Я вижу, как люди, которые также находятся в беде, понимают, например, украинцы.
Мне сюжет весь понравился, классный. Подбор актеров — это очень важная вещь, иногда бывает, что пьеса гениальная, а актеры, особенно в самодеятельном театре, какие нашлись, такие нашлись. А тут и молодая девочка, и ее парень с гитарой. Все молодцы! Актеры были тонко психологически подобраны. Очень красивые голоса. Голосовые вибрации говорили о том, что человек вжился в свою роль. Даже женщина, которая играла учительницу, «ябатьку» (очевидно же, что она не «ябатька», такого же не может быть), сыграла классно.
Вікторыя:
— Прекрасная пьеса! Замечательная песня была в конце. Мне очень понравилась взаимосвязь с реальной жизнью сообщества: и курсы «Мова Нанова» были в сценарии, и преподавательница курсов. Конечно, мне очень понравилась реакция публики, которая пришла и поплакать, и посмеяться. Было ощущение, что актеры и публика в одной связке. Чувствуется единение, что это все для беларусов. Актеры не играли, а жили. Завершающее стихотворение — это улет. Очень удачный финал. Лучшие физики — это лирики. Режиссер Борис — технарь до мозга, а получился такой поэт и драматург. Благодарю!
Нагадаем, што ў 2020 годзе Барыс Чупрынскі быў вядучым інжынерам фабрыкі Дзяржзнака. Пасля выбараў не змог застацца ўбаку, гледзячы на фальсіфікацыі, якія адбыліся, на гвалт з боку сілавікоў у дачыненні да мірных грамадзян. 15 лістапада каля метро «Пушкінская» ў Мінску, яшчэ не дайшоўшы да маршу пратэсту, ён спрабаваў абараніць хлопца, якога жорстка затрымлівалі сілавікі. Яго схапілі самога, білі так, што ён апынуўся ў шпіталі. Вярнуўшыся з бальнічнага, ён аб'явіў забастоўку і неўзабаве даведаўся, што ў дачыненні да яго завялі не толькі адміністрацыйную справу, але і крымінальную.
Беларус зразумеў, што трэба з'язджаць з краіны. Праз Украіну Барыс дабраўся да Польшчы. Зараз жыве і працуе ва Ўроцлаве.
Даслаць сваю навіну: @ex_presslive
Добро пожаловать в реальность!