У сярэдзіне XVI ст. пачалося ўзвышэнне Мікалая Радзівіла Чорнага: ён быў прызначаны вялікім канцлерам літоўскім, віленскім ваяводам і ў давесак да гэтага атрымаў у арэнду Барысаўскае староства. Сувязь Радзівілаў з гэтымі землямі не перарывалася наступныя 300 гадоў, пакуль генерал-лейтэнант расійскага войска Лявон Радзівіл не прадаў барысаўскі маёнтак царскай сям’і Раманавых.
Але Мікалай Чорны быў не першым барысаўскім намеснікам з Радзівілаў. Яго бацька Ян Барадаты арандаваў гэту воласць, аднак пасля яго смерці ў 1522 г. было вырашана дадзеную тэрыторыю перадаваць віленскаму ваяводу, які б карыстаўся атрыманымі прыбыткамі для службовых мэтаў. Барысаў у той час становіцца важным ваенным пунктам: напачатку XIV ст. войска Вялікага княства Літоўскага часта спынялася тут перад абарончымі паходамі на ўсход – Маскоўскае княства ў гэты час становіцца галоўным ворагам. Да прыкладу, менавіта адсюль накіравалася войска Канстанціна Астрожскага на пераможны бой на раку Крапіўна ў 1514 г.
У 1551 г. жаданую, найбольш уплывовую ў дзяржаве пасаду віленскага ваяводы заняў Мікалай Радзівіл Чорны. Ён атрымаў у арэнду Барысаўскае староства і пачаў стварэнне на яе землях гаспадарчай інфраструктуры. Заняты на дзяржаўнай службе Мікалай Чорны, відаць, не часта наведваў Барысаўшчыну – справамі намесніцтва займаўся іх даручэнец з ліку больш дробнай шляхты, звычайна – асабісты васал ваяводы. Так, у часы Яна Барадатага гэта быў Сава, у часы Мікалая Чорнага – Лукаш Бескі. Дадзеная практыка захавалася і надалей.
У 1555 г. у Барысаве распачалася будаўніцтва новага драўлянага абарончага замка. У выніку паўстала фартэцыя, пра якую аўтар “Апісання Еўрапейскай Сарматыі” Гваніні пісаў у 1578 г. “Замак зроблены з дубовых дрэў і самым лепшым чынам умацаваны вежамі і драўлянымі чатырохрадовымі сценамі, якія ўнутры запоўнены зямлёй і каменнямі. Замак выгадна абкружаны наўкол ракой Бярэзінай… У ім заўсёды ўтрымліваецца гарнізон жаўнераў, на выпадак нападу маскоўцаў, каб затрымаць іх, калі яны перайдуць мяжу". Не аднойчы пад сценамі замка збіралася асноўнае войска Вялікага княства Літоўскага: усходняя пагроза не затухала, распальвалася новая шматгадовая Інфляндская вайна.
У 1565 г. барысаўская арэнда незадоўга пасля атрымання пасадаў віленскага ваяводы і вялікага літоўскага канцлера перайшла да Мікалая Радзівіла Рудога, прадстаўніка роду біржайскай галіны (ад маёнтка Біржы на поўначы Літвы). Гераізм Рудога ў вышэйпазначанай вайне вялікі князь літоўскі і кароль польскі Стафан Баторы адзначыў тым, што замацаваў Барысаўскае староства за Радзівіламі. У 1577 г. барысаўскія землі пераходзяць ва ўласнасць сыну Мікалая Рудога – Крыштафу Перуну, а праз два гады – сыну апошняга Янушу. Стафан Баторы быў хросным бацькам Януша Радзівіла: гэта ён надаў яму венгерскае імя і зрабіў у дзень хрышчэння падарунак у выглядзе Барысаўскага староства, хоць вядома, што кіраваў гэтымі землямі Крыштаф Пярун да 1603 г.
Верагодна, што на мяжы XVI і XVII стст. быў адноўлены і ўмацаваны гаспадарчы двор на месцы першапачатковага барысаўскага гарадзішча, у сучаснай вёсцы Старабарысаў. Гэтае паселішча ў той час мела назву Радзівілаў. Пад ёй яно змешчана на даволі падрабязнай карце ВКЛ, створанай у 1590-я гады служэбнікам Крыштафа Пяруна Тамашом Макоўскім і надрукаванай у Амстэрдаме ў 1613 г. На гэтай жа карце можна бачыць і ўласна Барысаў.
У першай палове XVII ст. Радзівілы губляюць свае ўплывы, страчваюць яны і Барысаўскае староства. Толькі на пэўныя кароткія перыяды ім удаецца атрымаць у арэнду дадзеныя землі: з 1629 г. па 1635 г. староствам валодаў Альбрыхт Станіслаў, з 1650 г. – Януш Радзівіл.
У 1654 распачалася пэўна самая крывавая вайна ў гісторыі Вялікага княства Літоўскага, і на наступны год Барысаў быў захоплены расійскім войскам і спалены. Ажно да канца XVIII ст. Барысаўскае староства выйшла з рук Радзівілаў, і толькі ў 1770-я яны здолелі вярнуць гэтыя землі для свайго карыстання, што праўда, ужо без горада. Цэнтр свайго ўладання яны перанеслі ў Старабарысаў, дзе ў 1776 г. узвялі новую сядзібу. У 1798 г., пасля таго як староства трапіла ў склад расійскай імперыі (і стала называцца маёнткам) яно не было падаравана ў прыватную ўласнасць расійскім імператарам Міхалу Гераніму Радзівілу.
Уладальнік старабарысаўскай сядзібы пачатку ХІХ ст. Міхал Геранім Радзівіл ў адрозненні ад малодшага брата Дамініка, не выступіў адкрыта на баку Напалеона, што дапамагло яму захаваць свае вялізныя ўладанні. І толькі ў 1850-я гг. генерал-лейтэнант расійскага войска Лявон Радзівіл прадаў яго разам з вялізным маёнткам Мікалаю Мікалаевічу Раманаву. Так перарвалася повязь, што злучала Барысаў з наймагутным магнацкім родам колішняга Вялікага княства Літоўскага.
Добро пожаловать в реальность!