Спадчына

Чэрнеўка: мястэчка металургаў

Чэрнеўка мае не вельмі доўгую, але досыць насычаную гісторыю.

Спадчына ex-press.by
0

Чэрнеўка мае не вельмі доўгую, але досыць насычаную гісторыю. Непадалёк ад месца яе ўзнікнення яшчэ ў XVI ст. існаваў Чэрнеў брод праз Бярэзіну. Аднак сама вёска ўпершыню ўзгадваецца толькі ў ХІХ ст. Позняе ўпамінанне не перашкодзіла ёй за кароткі час займець вядомасць на ўсю Расійскаю імперыю. 

Мясціны вакол Чэрнеўкі здаўна былі багатыя не толькі лесам, але і балотнай рудой. Гэты факт выявіла ўрадавая камісія ў 1850 г. і вырашала, што месца ідэальна пасуе да пабудовы металургічнага завода. Уладальнік гэтых земляў генерал-маёр расійскай арміі Лявон Радзівіл не стаў адкладаць справу ў далёкую шуфляду, і ўжо праз чатыры гады завод працаваў. У 1857 г. ім ужо валодаў прадстаўнік царскай фаміліі вялікі князь Мікалай Мікалаевіч. За 1860-я гады вытворчыя магутнасці істотна павялічваліся: вырасла колькасць працоўных (амаль да 500 чалавек), існавалі вялікія тэмпы росту выплаўкі чыгуна (у лепшыя гады – 160 тысяч пудоў), жалеза, сталі. На мяжы 60-70-х ХІХ ст. завод стаў адным з найбуйнейшых не толькі у Беларусі, але і ва ўсёй Расійскай імперыі. Тут сярод іншага вырабляліся і паравыя машыны. На Усерасійскай выставе ў Маскве ў 1870 г. прадукцыя завода была ўдастоена бронзавага медаля. 

У 1878 г. завод стаў дзяржаўным, але пад апекай імперыі ён праіснаваў нядоўга. У 1881 г. завод зачынілі. Мяркуюць, што з прычыны развіцця чыгуначных шляхоў метал стала танней завозіць, чым вырабляць. 

Апошнія вяскоўцы, вядома, што нічога не ведаюць пра металургічны завод. Даволі хутка пасля закрыцця металургічны завод быў разабраны іх прапрадзядамі і магчыма, што падмуркі некаторых чэрнеўскіх дамоў дагэтуль стаяць на чырвоных цаглінах таго прадпрыемства. 

Слава Чэрнеўкі не скончылася на металургічным заводзе. На мяжы ХІХ – ХХ стст. вялікі розгалас у краіне быў пра мясцовых ганчароў: тут, у невялікай вёсцы існавала ажно 15 майстэрняў. На той час Чэрнеўка была тыповым мястэчкам з базарнай плошчай у цэнтры, вакол якой віравала жыццё, і з сінагогай – большасць насельніцтва складалі габрэі.  

Пасля Другой сусветнай вайны Чэрнеўка з габрэйскага шэтла пераўтварылася ў тыповую савецкую вёску, а ўжо ў наш час яна ўсё больш нагадвае дачны пасёлак. Новых пасяленцаў вабяць рыбныя мясціны і багатыя на здабычу лясы. Аднак абсалютнай цішыні тут няма: пастаянна, даволі нізка і шумна (аэрапорт “Мінск-2” не так далёка як здаецца) курсуюць самалёты. 

Пра прамысловую веліч вёскі нагадваюць рэшткі піларамы, аднак у адраджэнне вёскі на зліцці Бабра і Бярэзіны ўжо не верыцца. 

 

Лясніцтва ў Чэрнеўцы Лясніцтва ў Чэрнеўцы

 

Прыватная антытабачная кампанія Прыватная антытабачная кампанія 

Чэрнеўская гаспадарка 

Тут Бобр уліваецца ў БярэзінуТут Бобр уліваецца ў Бярэзіну 

 Рэшткі былой велічы 

Калодзеж у Чэрнеўцы 
Алесь Лапо, фота аўтара.
Подпишитесь на канал ex-press.live в Telegram и будьте в курсе самых актуальных событий Борисова, Жодино, страны и мира.
Добро пожаловать в реальность!
Темы:
Чэрнеўка
спадчына
Барысаўскі раён
Если вы заметили ошибку в тексте новости, пожалуйста, выделите её и нажмите Ctrl+Enter
ПОСЛЕДНИЕ НОВОСТИ
Новости Борисова
В Борисове женщина упала в автобусе
В мире
«Все-таки, это утомительно — каждую неделю говорить Путину, что ты последний раз даешь ему самый последний шанс»
Общество
Был «сильный кейс, но слабая доказательная база». Литва депортировала беларуса, которому грозит преследование на родине
Новости Жодино
Аднаўлённыя двары ў Жодзіне: жыхары задаволены, але не без заўваг
Новости Борисова
В Борисове закрыли магазин «Веста» на улице М. Горького
Экономика
Класковский: «Глава режима, рулящий с грациозностью слона в посудной лавке, снова хочет предстать в белом пальто»
Общество
Российский дрон сбили возле Пинска — украинские мониторинговые группы
Политика
Анатолий Лебедько заявил, что готов обменять себя на сына-политзаключенного
Общество
В этом году на международную защиту в Польше подалось 1,6 тысячи беларусов, 70 человек уже получили отказы
В мире
92-летний президент Камеруна баллотируется на новый срок
ВСЕ НОВОСТИ
ПОСЛЕДНИЕ НОВОСТИ
Новости Борисова
В Борисове женщина упала в автобусе
В мире
«Все-таки, это утомительно — каждую неделю говорить Путину, что ты последний раз даешь ему самый последний шанс»
Общество
Был «сильный кейс, но слабая доказательная база». Литва депортировала беларуса, которому грозит преследование на родине
Новости Жодино
Аднаўлённыя двары ў Жодзіне: жыхары задаволены, але не без заўваг
Новости Борисова
В Борисове закрыли магазин «Веста» на улице М. Горького
Экономика
Класковский: «Глава режима, рулящий с грациозностью слона в посудной лавке, снова хочет предстать в белом пальто»
Общество
Российский дрон сбили возле Пинска — украинские мониторинговые группы
Политика
Анатолий Лебедько заявил, что готов обменять себя на сына-политзаключенного
Общество
В этом году на международную защиту в Польше подалось 1,6 тысячи беларусов, 70 человек уже получили отказы
В мире
92-летний президент Камеруна баллотируется на новый срок
ВСЕ НОВОСТИ