У панядзелак, 15 красавіка, у Цэнтральнай біліятэцы адбылася прэзентацыя новай кнігі беларускага пісьменніка Кірыла Стаселькі «Дзевяць жыццяў Віта Морэ».
Новая кніга Кірыла Стаселькі «Дзевяць жыццяў Віта Морэ» паставіла адразу два рэкорды беларускай літаратуры: жанравы і па колькасці персанажаў. У творы, які мае нестандартную для класічных тэкстаў структуру, выкарыстоўваецца адразу 7 літаратурных жанраў. Акрамя таго, раман налічвае больш за 260 персанажаў, што з’яўляецца рэкорднай лічбай для беларускай мастацкай прозы.
— Новы раман паставіў жанравы рэкорд і па колькасці персанажаў. Гэта не зборнік, а паўнавартасны раман. Тут выкарыстоўваецца 7 жанраў, і гэта адпавядае канцэпцыі рамана. Тут таксама ёсць шмат эксперыментаў. Варта адзначыць, што мае кнігі некласічныя. Тыя, хто прачытаў, сказалі, што гэта арганічна, узаемазвязана, і заблытацца амаль немагчыма», — пачаў размову пісьменнік.
— У гэтым тэксце, ў адрозненні ад «Marginalis», ёсць галоўны персанаж, прататып, і розным этапам жыцця гэтага персанажа адпавядае кожная частка. Кожнай частцы адпавядае свая геаграфічная топіка, краіна, гістарычны перыяд і пэўная філасофская канцэпцыя і свой жанр (недзе казка, дэтэктыў, фантастыка).
Цікава было даведацца, якім чынам кніга выглядала на этапе замалёвак. Кірыл паказаў здымкі з нататніка. Аўтару давялося шмат чытаць, каб атрымаць цікавы і дасканалы матэрыял. Напрыклад, для дэтэктыўнай часткі аўтар вывучаў побыт у Брытаніі ў пачатку ХХ стагоддзя.
— У кнізе ёсць некалькі ўзроўняў чытання: сюжэтны, дзе шмат гісторый, сюжэтных ліній. На гэтым узроўні можна чытаць, будзе цікава, захапляльна, але ёсць і іншы ўзровень, больш глыбокі. Як кажуць Умбэрта Эка і іншыя аўтары, узровень для ідэяльнага чытача, які знаходзіць гістарычныя, літаратурныя, філасофскія і іншыя адсылкі, алюзіі і шмат чаго яшчэ. У адрозненні ад «Marginalis», яны тут больш тонкія, менш відавочныя і факталагічныя.
Пісьменнік кажа, што тэкст атрымаўся як сапраўдны механізм, тут ёсць шмат пазлаў, якія паміж сабой стыкуюцца:
— Ёсць жанравыя патрабаванні, а таксама храналогія, якую трэба сумясціць унутры тэкста разам з гістарычнай храналогіяй. Каб усё было лагічна, каб не заблытацца, давялося маляваць шмат схем: гэта і храналогія, і сувязі, стасункі паміж рознымі персанажамі.
Кірыл замалёўваў некаторых персанажаў, а таксама будынкі, дзе адбывалася дзеянне:
— Канцэптуальная схема ўсёй кнігі. Тут вы бачыце галоўнага персанажа і часткі, якія адпавядаюць яго ўзросту. Вельмі складана было суаднесці ўсё гэта. Кожнае імя персанажа я абіраў не проста так, імёны не выпадковыя, і яны нясуць пэўнае значэнне. Краіны і жанры абіраюцца не проста так, і маюць сваю логіку.
Чытачы мелі цудоўную магчымасць пагутарыць з пісьменнікам. Барысаўчане задалі шмат пытанняў Кірылу.
— Як вы пачалі размаўляць па-беларуску?
— Дзесьці каля 16-ці гадоў я перайшоў на беларускую мову. Ўладзімір Арлоў тады прыязджаў у Барысаў з выступам. Ён натхніў мяне і падштурхнуў.
— У якой школе вы вучыліся, і ці мела школа на вас уплыў, спрыяла напісанню кніг?
— Скончыў 22-ю школу. Хутчэй гэта быў уплыў на стварэнне адпаведная годнай і цікавай атмасферы, якая стымулявала.
— Вы казалі, што частак 7, а чаму кніга называецца «Дзевяць жыццяў Віта Морэ»?
— Чаму кніга называецца «Дзевяць жыццяў Віта Морэ», а частак сем, я распавядаць не буду. Гэта яшчэ адзін ключык да разумення самога тэкста.
— Якія аўтары вам падабаюцца?
— Мне вельмі падабаюцца французскія аўтары. Больш філасофскія аўтары, такія, як Сартр і Камю, а таксама класічныя Дзюма, Бальзак і іншыя.
— Ці ўбачыць свет кніга Кірыла Стаселькі пра гісторыю Барысава?
— Плануецца такая кніга, якая будзе звязана з Барысавам. Улічваючы, што тэксты ў мяне спецыфічныя і эксперыментальныя, кніга не будзе прысвечана гісторыі Барысава. Падзеі будуць адбывацца там, будуць знаёмыя вуліцы, але будзе ахоп шмат якіх рэчаў, якія непасрэдна з Барысавам не звязаны. Будзе прыемна візуальна ўзгадаць некаторыя рэчы і месцы, якіх ужо няма.
Добро пожаловать в реальность!