З 1 студзеня ў Беларусі пачаўся этап перадвыбарнай агітацыі. Як і кампанія ў цэлым, ідзе яна млява і непрыкметна. Бо ўсім зразумела, што вынікі прэзыдэнцкіх выбараў загадзя перадвызначаныя, пiша палiтолаг Валер Карбалевiч на "Свабодзе".
Аляксандар Лукашэнка падчас сустрэчы 3 студзеня са сваімі даверанымі асобамі адзначыў, што Беларусі «не патрэбна шоў». Так ён называе канкурэнтныя выбары з рэальнай перадвыбарнай барацьбой.
«Так, у іх гэта шоў. У нас няма, у нас выбары — сур’ёзнае мерапрыемства», — заявіў Лукашэнка.
І дзеля дэманстрацыі сур’ёзнасьці даручыў далучыць да выбарчай кампаніі міліцыю і вайскоўцаў.
З тых публічных прэзэнтацый, якія ўжо адбыліся, можна зрабіць выснову, што лідэр камуністаў Сяргей Сыранкоў і старшыня ЛДП Алег Гайдукевіч будуць выступаць падчас выбарчай кампаніі ў ролі «ястрабаў»: яны заклікаюць да больш жорсткай палітыкі адносна ўнутраных і вонкавых ворагаў. Першы сакратар КПБ скептычна ставіцца да памілаваньня палітвязьняў, бо іх раскаяньне, маўляў, няшчырае.
«Маецца мноства фактаў, калі асобы, якія выйшлі з турмаў, асуджаныя за экстрэмізм, пасьля выяжджалі за мяжу і далучаліся да экстрэмісцкіх арганізацый», — кажа Сыранкоў.
Таксама ён выступае за больш жорсткія дзеяньні спэцслужбаў у дачыненьні да «экстрэмістаў» і заклікае забраць усю іхную ўласнасьць на карысьць шматдзетных сем’яў.
Гайдукевіч на выбарчым плякаце паказвае кукіш усім ворагам, гэтаму спадарожнічаюць лёзунгі «Беларусь не аддамо!», «Не дачакаюцца!» У прынцыпе, на гэтым грунтуецца ўся яго праграма.
На тле такіх «ястрабаў» Лукашэнка выглядае ўмераным цэнтрыстам.
У гэтым кантэксьце пэўную цікавасьць выклікае пазыцыя Ганны Канапацкай, якой у цяперашняй кампаніі адведзена роля канструктыўнай апазыцыі. Яна самая першая прэзэнтавала сваю перадвыбарную праграму. На што варта зьвярнуць увагу?
Там ёсьць пэўная крытыка цяперашняй палітыкі рэжыму. Канапацкая піша:
«Няздольнасьць эфэктыўна спраўляцца зь бягучымі выклікамі падарвала аўтарытэт нашай краіны ў сьвеце і сярод найбліжэйшых суседзяў... Доўгія гады існаваньня ў камфортных умовах савецкай эканамічнай спадчыны — у камандна-адміністрацыйнай форме кіраваньня — прывялі да нізкай эфэктыўнасьці і няўстойлівасьці выбудаванай аграрна-прамысловай мадэлі. Нэгатыўныя наступствы такой эканамічнай палітыкі пачынаюць праяўляцца ўсё больш прыкметна».
Ёсьць прапановы, якія выходзяць за межы дзейнай Канстытуцыі. Канапацкая лічыць, што варта перайсьці да парлямэнцкай рэспублікі, зьнізіць прэзыдэнцкі тэрмін да чатырох гадоў, увесьці прыватную ўласнасьць на зямлю.
А што кажа Канапацкая наконт галоўнага грамадзка-палітычнага пытаньня сёньняшняй Беларусі — рэпрэсій і вызваленьня палітвязьняў? Адзін зь вядомых чальцоў каманды кандыдаткі ў прэзыдэнты, яе давераная асоба Сяргей Вазьняк у фэйсбуку анансаваў прынцыповую пазыцыю ў гэтым пытаньні.
«Дарэчы, яна будзе гаварыць яшчэ і пра тое, што неабходна забясьпечыць магчымасьць вяртаньня ў Беларусь без усялякіх папярэдніх умоваў вымушаных эмігрантаў», — пісаў Вазьняк.
А вось што напісана ў праграме Канапацкай:
«Наданьне ўмоваў для вяртаньня і забесьпячэньне гарантыяў для сем’яў і асобаў, якія пакінулі краіну з эканамічных, палітычных ці іншых матываў».
Дык атрымліваецца, паводле Канапацкай, усё ж нейкія ўмовы павінны быць? То і Лукашэнка заклікае вяртацца, але выстаўляе ўмовы: пакайцеся, адсядзіце за кратамі паложаны тэрмін і потым жывіце пад кантролем КДБ.
Вазьняк анансаваў, што Ганна Канапацкая ўключыла ў перадвыбарную праграму патрабаваньне аб вызваленьні палітвязьняў. Але ў праграме запісана іншая фармулёўка:
«Зьмякчэньне пакараньня з максымальна магчымым прымяненьнем амністыі і памілаваньня ў адносінах да асоб, якія прыцягнуты да адказнасьці за падзеі папэрэдняга электаральнага цыклю».
Значыць, гаворка ідзе не пра вызваленьне палітвязьняў, а ўсяго толькі пра «зьмякчэньне пакараньня». З гэтага вынікае, што ў неабходнасьці самога пакараньня апанэнтаў рэжыму ў Канапацкай сумневу няма. І гэта зразумела, бо, паводле ейнай заявы, яна так ацэньвае дзейнасьць палітычных апанэнтаў рэжыму:
«Па-першае, ніякая гэта не апазыцыя, а зборышча самазванцаў і махляроў. Па-другое, яны імкнуцца ўцягнуць максымальную колькасьць беларусаў у дзейнасьць, якая падпадае пад крымінальную і адміністрацыйную адказнасьць».
Значыць, за апазыцыйную дзейнасьць трэба прыцягваць да крымінальнай адказнасьці: тут Ганна салідарная з уладамі. Таму і не заклікае да спыненьня палітычных рэпрэсій. Канапацкая выступае ўсяго толькі за «зьмякчэньне пакараньня». Дык Лукашэнка нібыта і «зьмякчае»: летась памілаваў больш за 200 палітвязьняў. За што дзяржаўныя мэдыя абвясьцілі яго вялікім гуманістам.
Такім чынам, у пытаньні палітвязьняў Канапацкая ідзе не далей за тое, што робіць Лукашэнка. І тут Вазьняк са сваімі анонсамі апынуўся далёка ад рэальнасьці.
Добро пожаловать в реальность!