А.Сіманаў: «Людзі, якія апынуліся за кратамі, у значнай меры складаюць соль беларускай зямлі…»

Прэзідэнт расійскага Фонду абароны галоснасці Аляксей Сіманаў лічыць, што кіраўнік беларускай дзяржавы, калі ён сапраўды мудры палітык, павінен дараваць тым, хто апынуўся за кратамі пасля акцыі 19 снежня. Нават калі яны вінаватыя.

 

 

“РАЗУМЕЕЦЕ, У МЯНЕ ВЕЛЬМІ ДВАІСТАЕ СТАЎЛЕННЕ ДА ВАШАЙ АПАЗІЦЫІ…”

 

— Натуральна, я адсочваю тыя падзеі, якія адбываюцца ў Беларусі пасля прэзідэнцкіх выбараў, — распавёў “ТіЦ”Аляксей Кірылавіч. — Дадзеныя падзеі мяне вельмі засмучаюць. Проста жудасна з такіх пазіцый, як свабода слова, палітыка, будучыня краіны. Гэта з аднаго боку. А з іншага… Ніяк не даводзіцца забывацца на тое, што ўсё гэта рабілася зусім без надзеі на поспех.

 

— Вы маеце на ўвазе паход да Дома ўрада?

 

— Так. Мне падаецца, што нельга было да такой ступені падстаўляць ні сваіх прыхільнікаў, ні саміх сябе.

 

— Але ж пакуль так і няясна да канца, хто ажыццявіў гэтую правакацыю з нападам на Дом урада. Існуе версія, што і пэўныя спецслужбы маглі мець дачыненне да гэтага. І, канешне, памылка апазіцыі ў тым, што яна не здолела пракантраляваць натоўп. Але, напрыклад, асобныя кандыдаты ў прэзідэнты спрабавалі перашкаджаць біццю вокнаў у Доме ўрада.

 

— Тое, што напад мог быць правакацыяй спецслужбаў, у мяне не выклікае ніякіх сумненняў. Але не быў жа правакацыяй заклік выйсці на плошчу. На жаль, аналізуючы дзейнасць беларускай апазіцыі, я ніяк не магу зразумець, чаго яна хоча. Усё пачынаецца з таго, што калі ў нас не будзе “Бацькі”, тады мы пачнём думаць. Але ж, хлопцы, так не бывае. Разумееце, у мяне вельмі дваістае стаўленне да вашай апазіцыі. І не падабаецца мне тое, што атрымалася ў рэшце рэшт.

 

 

“НА ВАС ПРАВЯРАЮЦЬ ТОЕ, ШТО ПОТЫМ АДПРАЦОЎВАЮЦЬ НА НАС”

 

— Нікому не падабаецца і тое, што і журналістам папала, што на прадстаўнікоў незалежных СМІ лавінай абрынуліся вобыскі…

 

— Пра што тут гаварыць?.. У Расіі, дарэчы, такое таксама здараецца.

 

— А з Ірынай Халіп, якая зараз знаходзіцца ў следчым ізалятары КДБ, асабіста знаёмыя?

 

— Канешне, я Іру ведаю. І ва ўсіх заявах ПЭН-цэнтра Ірына ўзгадваецца асабным радком. Я Іру вельмі люблю. Яна выдатная, з"едлівая. Яна прадукт нашага часу.

 

— Як думаеце, вызваляць яе ў бліжэйшы час?

 

— Мяркую, што не…

 

— На ваш погляд, у Расіі сітуацыя са свабодай слова сёння лепшая ці горшая, чым у Беларусі?

 

— Сітуацыя прыкладна аднолькавая. У тым сэнсе, што на вас правяраюць тое, што потым адпрацоўваюць на нас. Гэта даволі распаўсюджаная гульня.

 

— Яшчэ хачу запытацца ў вас пра вядомага артыста Армэна Джыгарханяна, які адным з першых павіншаваў Аляксандра Лукашэнку з перамогай (калі не памыляюся, нават раней, чым прэзідэнт Расіі). Журналістам, якія прасілі пракаментаваць віншавальную тэлеграму, народны артыст СССР сказаў, што яму падабаецца, якой стала Беларусь, і што ён хацеў бы прыехаць са сваім тэатрам да нас на гастролі. А тое, што на плошчы адбылося, ён ацэньвае прыкладна так: грамадства, канешне, мае права на тое, каб выказвацца, але ўсё, у рэшце рэшт, вырашае дзяржава. Як вы ставіцеся да ўчынку Джыгарханяна, якога шмат хто лічыў, дый пэўна і цяпер лічыць “розумам, гонарам і сумленнем”?

 

— На мой погляд, трэба перастаць абзываць артыстаў “розумам, гонарам і сумленнем”. Гэта глупства. З якіх гэта часоў артысты, людзі выпадковага выбару, раптам сталі ледзь не святымі і мудрацамі? Адкуль гэта пайшло? І Джыгарханян, па вялікім рахунку, у гэтым сэнсе нічым не лепшы за нейкага там Івана Пятрова. Проста ў Армэна Барысавіча часцей пытаюцца пра тое, што ён думае. Увогуле, што вы знайшлі такога ў Джыгарханяне, што ён такога здзейсніў, што можна было б абмяркоўваць?

 

 

“САМАЕ ГАЛОЎНАЕ ЎМЕННЕ МУДРАГА ПАЛІТЫКА — ГЭТА ЎМЕННЕ ДАРАВАЦЬ”

 

— Аляксей Кірылавіч, а калі б Вы сёння былі на месцы Лукашэнкі, што зрабілі б з тымі, хто апынуўся за кратамі ў выніку акцыі 19 снежня?

 

— Я ніяк не мог бы трапіць на месца Лукашэнкі па той прычыне, што я не палітык і не трымаюся за ўладу. Таму мне ў гэтым сэнсе прасцей, чым яму.

 

— Мяркуючы па апошніх выказваннях кіраўніка нашай дзяржавы, яго задаволіла б, калі некаторыя з затрыманых накіравалі на яго адрас так званыя “пакаянныя лісты”. Але ж не ўсе напішуць…

 

— Зразумела, што не ўсе. Але з тымі, хто зараз за кратамі, усё роўна прыйдзецца разбірацца. Бо ўсе ж жывуць на адной зямлі, у адной краіне. І людзі, якія апынуліся за кратамі, у значнай меры складаюць соль беларускай зямлі. Напрыклад, той жа Уладзімір Някляеў — адзін з самых прыкметных паэтаў, а Іра Халіп — адна з самых заўважных журналістак, хаця яна і стварае свой, так бы мовіць, імідж, на абсалютным непрыманні ўсяго таго, што робіць Лукашэнка.

 

— І, тым не менш, што б параілі Лукашэнку ў гэтай сітуацыі?

 

— Я перакананы ў тым, што самае галоўнае ўменне мудрага палітыка — гэта ўменне дараваць. Калі яны вінаватыя, даруйце ім, а калі невінаватыя — тым больш даруйце і адпусціце. Нічога іншага сказаць я не магу. Але не ўпэўнены, што Аляксандр Рыгоравіч будзе мяне слухаць. Я не ўпэўнены ў тым, што я сур"ёзны аўтарытэт для вашага прэзідэнта, бо шмат разоў даволі рэзка выказваўся на яго адрас. Але, тым не менш, я мусіў гэта сказаць, бо сачу за падзеямі, што разгортваюцца ў Беларусі, з горыччу…

 

 __________________________  

Аляксей Сіманаў (нарадзіўся 8 жніўня 1939 года ў Маскве) — пісьменнік, кінарэжысёр, праваабаронца. З 1991 года прэзідэнт Фонду абароны галоснасці. Сябра Рады пры Прэзідэнце Расійскай Федэрацыі па садзейнічанні развіццю інстытутаў грамадзянскага грамадства і правах чалавека.

 

Марына МІТ

www.svabodaby.net