Для Крысціны Дробыш голас стаў не толькі прафесіяй, але і формай існавання. Акторка, якая вымушана пакінула Беларусь і пачала прафесійнае жыццё наноў, сёння стварае аўдыяпраекты, супрацоўнічае з беларускімі і польскімі студыямі, вучыць людзей гаварыць выразна, свабодна (і па-беларуску) — робячы гэта праз уласны досвед.
Мы пагаварылі з ёй пра тое, як эміграцыя перакройвае прафесійную ідэнтычнасць, як жанчыны страчваюць свой голас — і як яго вярнуць.
«Давялося пачынаць усё нанова»
Крысціна кажа проста: эміграцыя цалкам змяніла сферу яе працы:
«Выязджала я з Беларусі акцёркай “Вольных Купалаўцаў”. Цяпер мяне там няма ўжо некалькі гадоў… Таму я цалкам змяніла сферу. Але адно засталося са мной — агучка».
У Польшчы яна спрабавала сябе ў розных ролях — у сацсетках, навінах. Але аўдыё — гэта тое, што было з ёй яшчэ з Беларусі: агучванне кіно, аўдыякнігі, рэжысура і рэдагаванне гуказапісаў:
«Штосьці адвалілася, але штосьці, наадварот, набыло сілу».
Сёння Крысціна ўсё больш працуе ў гуказапісу і выкладанні — але ўжо ў іншым фармаце:
«У Беларусі да мяне прыходзілі людзі, якім трэба было проста, каб іх было чутна. А цяпер я працую з тымі, хто штодня працуе голасам — журналістамі, вядоўцамі.
Прафесійная адаптацыя: паміж магчымасцямі і стомленасцю
Самым складаным для Крысціны стала тое, што беларускі акторскі дыплом мала каго цікавіць у Еўропе:
«Ты выкінуты з прафесіі. Альбо вучыш мову і спрабуеш сябе ў польскім тэатры, альбо цалкам змяняеш профіль».
Праз некалькі гадоў такой працы з’явілася моцная стомленасць:
«Раней ці пазней ты страшэнна стамляешся або расчароўваешся. Гэта непазбежна».
Але разам з цяжкасцямі прыйшлі і новыя магчымасці — досвед працы ў польскіх студыях, новыя стандарты і прафесійныя супольнасці.
«Цікава назіраць, як тут арганізавана праца вакол дабінгу, войс-овера. Гэта іншы ўзровень».
Стаўленне да жанчын у прафесіі: не заўсёды пра гендар — часцей пра павагу
Крысціна шчыра кажа, што ў яе сферы дыскрымінацыя часта адбываецца не па гендары, а па статусе актора:
«У Беларусі акторы — другі сорт. Неважна, жанчына ты ці мужчына».
Але прыклады менавіта гендарнай непавагі яна таксама памятае:
«Было, калі рэжысёры маглі назваць дзяўчыну «дурой» або папрасіць павярнуцца задам. Такое было».
У Польшчы яна таксама сутыкалася з недаверам — але ўжо праз тое, што выглядае маладзей:
«Да мяне часам ставяцца як да “дзяўчынкі”, хоць мне 35, і ў мяне дзясяцігадовае дзіця. Гэта бывае складана».
«Думкі пра грошы і дакументы вельмі ціснуць»
Сёння Крысціна бачыць рэалізацыю не праз статус, а праз сэнс:
«Быць рэалізаванай — гэта атрымліваць задавальненне ад таго, што робіш, і разумець, што гэта патрэбна не толькі табе».
Але пасля пераезду ў яе з’явілася маральная стомленасць і няпэўнасць:
«Часам я не разумею, ці тое, што я раблю, сапраўды патрэбна. Думкі пра грошы і дакументы вельмі ціснуць».
Голас і жаночае цела: фізіялогія, цыкл і побыт
Крысціна ўжо даўно даследуе сувязь голасу і менструальнага цыклу і была адной з першых у нашай прасторы, хто пачаў пра гэта публічна гаварыць:
«Пры пэўных перыядах цыклу голас гучыць інакш: або супер-кайфова, або зусім не кантралюецца. Падчас авуляцыі звязкі гучаць лепш, падчас менструацыі — стамляюцца і могуць хрыпець».
Яна падкрэслівае: гэта адбываецца не з усімі, але ў многіх:
«Найлепшы лек для звязак — маўчанне, цішыня і вада. Не крычаць і не шаптаць».
Крысціна таксама працуе з дыханнем — нагадвае, што многія жанчыны робяць «павярхоўны грудны ўдых», які не дае апоры для голасу.
Больш цікавай інфармацыі пра голас — у Instagram Крысціны @mamadrobyshka
«Жанчынам асабліва важна не ацэньваць сябе ў працэсе»
Наша гераіня шмат працуе з людзьмі, якія запісваюць тэксты або выступаюць:
«Жанчыны вельмі часта ацэньваюць сябе ў працэсе: “тут не так сказала”, “а тут магло быць лепей”. Як толькі пачынаеш так думаць — усё, можна ставіць на стоп».
Гэта тычыцца і голасу, і жыцця:
«Не патрабуй ад сябе занадта шмат. Пераключы ўвагу з самакрытыкі на працэс».
Голас як сімвал свабоды
На пытанне, чаму гучанне і ўвогуле голас так важны, Крысціна адказвае:
«Голас — адзін са спосабаў вырашаць пытанні, ад бытавых да глабальных. Калі ў цябе няма магчымасці гаварыць — гэта як застацца без ног».
Яна сама перажыла момант, калі ў яе «завяло» звязкі:
«Я вельмі спужалася. Голас — гэта нешта, што нельга “разамнуць” рукамі».
Сімвалічны ўзровень яшчэ глыбейшы:
«Жаночы голас чулі вельмі нядоўга па гістарычных мерках. І сёння ўсё яшчэ даводзіцца даказваць, што наш голас важны».
Праца з голасам як шлях да сябе
Крысціна бачыць, як праца з голасам змяняе жанчын.
«Гэта не пра тое, што ты ўключыў рубільнік і ўсё. Гэта праца над сабой. Але людзі пачынаюць адкрываць сябе. Даведваюцца нешта пра сваё цела, пра сябе».
Яна заўсёды спрабуе паказаць не толькі «што паправіць», але і прыгажосць натуральнага голасу:
«Знайсці свой голас — гэта галоўнае. Калі жанчына пачынае чуць, што ён цёплы, прыемны, ад гэтага з’яўляецца азарт жыцця».
Парада тым, хто адчувае, што страціў свой голас
Крысціна адказвае вельмі шчыра:
«Ісці да псіхатэрапеўта. Праўда. У маім жыцці было два курсы, і гэта найлепшае, што са мной адбылося».
Яна кажа, што менавіта праз тэрапію «адчула, што ёсць я, што ёсць мой голас»:
«Сёння для мяне падтрымка — гэта антыдэпрэсанты і псіхатэрапія, разуменне, што мая псіхалагіня заўсёды на сувязі. І тое, што ёсць месца, дзе я магу сказаць праўду».
«Свабода голасу — калі эмоцыі не кіруюць табой»
Для Крысціны свабода голасу — і фізічная, і эмацыйная:
«Фізіялагічна — калі сківіца не затіснута. Пераносна — калі ты кіруеш эмоцыямі, а не яны табой».
І яшчэ:
«Гэта калі ты можаш гаварыць. Можаш выбіраць: гаварыць або маўчаць».
Крысціна Дробыш працягвае выкладаць, запісваць, ствараць аўдыякнігі і гаварыць пра важнае — у тым ліку пра ролю жанчыны, голас і прастору для яго. І нават у моманты сумневаў і стомленасці яе праца нагадвае: голас — гэта не проста гук. Голас — гэта прысутнасць, выбар і свабода.
Добро пожаловать в реальность!