Сапраўдная барацьба за выжыванне, імкненне да лёгкай легалізацыі і пошукі асабістага шчасця ў чужой краіне — гісторыя Алесі перадае мноства эмацыйных і практычных цяжкасцяў, з якімі сутыкаюцца беларускі ў эміграцыі. Дзяўчына стала гераіняй праекта EX-PRESS.BY «Жанчына ў эміграцыі».
Алесі 30 гадоў. Яна жыве ў Польшчы. Вымушаная эміграцыя пачалася 4 гады таму, бо дзяўчына прымала ўдзел у акцыях пратэсту.
Спачатку яна накіравалася ва Украіну, потым у Грузію з усёй сям'ёй, там думалі перачакаць рэпрэсіі, і гэта, па словах гераіні, было вельмі цяжка маральна і фінансава. Усе грошы, якія былі ў сям'і, былі патрачаны на арэнду жылля, спартыўныя секцыі для дзяцей, прыватныя дзіцячыя садкі.
— Тады здавалася, што 250-300 еўра ў месяц на кватэру — гэта вельмі шмат, — кажа жанчына. — Але калі эмігравала ў Еўропу, у Польшчу, зразумела, што гэта былі кветачкі. Цяпер арандую двушку за 800 еўра. Фінансавыя цяжкасці — гэта адзін з аспектаў складанасці ў эміграцыі.
Так, тут ёй цяжка. Яна спрабуе на мясцовай мове размаўляць з урачамі, настаўнікамі, з выхавальніцамі, дырэктарамі ў дзіцячых садах:
— І гэта не так лёгка. Некалькі разоў трапляліся непрыемныя людзі, якія выказвалі абурэнне ў мой бок. І нават называлі «рускай», казалі: «руская, валі адсюль». На жаль, гэта ёсць. І ў некаторых гарадах гэта нават можа быць небяспечна, калі ты ідзеш адна па вуліцы ў цемры.
Але дзяўчына прызнаецца, што ёй не страшна:
— Я жыла ў Грузіі, дзе было вельмі шмат сабак, і я сябе адчувала там не абароненай, адчувала сталае напружанне. Вось зараз жа я адчуваю сябе абароненай. Тут ёсць паліцыя, тут вельмі шмат відэакамер. І гэта вельмі дапамагае.
Яшчэ адным складаным пунктам беларуска называе легалізацыю.
— Важна зразумець, як заставацца законна ў краіне. Што можна рабіць, а што не. Я вырашыла, што падача на міжнародную ахову для нас — лепшы варыянт. У мяне ёсць адзін ВНЖ (від на жыхарства), але каб застацца ў краіне, трэба атрымаць яшчэ адзін ВНЖ, і тады падавацца на пастаянны від на жыхарства, а потым — на грамадзянства.
Яна сур'ёзна думае, што застанецца ў Польшчы, каб атрымаць грамадзянства. Каб стаць паўнапраўным членам грамадства ў гэтай краіне.
«Дзяржава дапамагае сем'ям, у тым ліку дзецям да 18 гадоў»
Алеся заўважае не толькі цяжкасці, але і значную дзяржаўную падтрымку, што аблягчае жыццё эмігрантаў з дзецьмі:
— Гэта робіць Польшчу прывабнай для сем'яў. Сістэма фінансавай дапамогі і зручнасць банкаўскіх паслуг, такіх як BLIK, таксама адыгрываюць важную ролю ў паўсядзённым жыцці. Дзяржава дапамагае сем'ям, у тым ліку дзецям да 18 гадоў. Кожны месяц кожнае дзіця атрымлівае амаль 200 эўра.
Таксама дзеці ад годзіка да трох гадоў могуць атрымаць фінансавую падтрымку. Раней гэта было 12 тысяч злотых за два гады. Цяпер па законе гэта можа быць прыкладна тая ж сума, і штомесяц гэта ад 500 да 1500 злотых. Калі дзіця з інваліднасцю, то гэта 1900 злотых. Кожны год у школе дзеці атрымліваюць падтрымку ў выглядзе 300 злотых на пакупку канцэлярскіх тавараў і гэтак далей.
З плюсаў беларуска адзначае банкаўскую сістэму, даволі зручную:
— Тут існуе сістэма аплаты BLIK. За некалькі секунд ты можаш папоўніць баланс, перавесці на нумар тэлефона грошы, падобнае дакладна было ў Расіі. Грошы прыйдуць хутка. Можна аплаціць прадукты ў краме. Аплаціць білеты ў транспарце і гэтак далей.
«Вельмі важна, каб побач быў мужчына, які падтрымае»
— Вельмі важна, каб побач быў партнёр-мужчына, які падтрымае і дапаможа, — кажа Алеся. — Таму што калі патрыярхальны мужчына ўзвальвае ўсё на жанчыну і адыходзіць ад выхавання дзяцей, ад узаемадзеяння з імі і з ёй, не стварае ўмоў для развіцця творчасці, і жанчына цягне на сабе ўсе пытанні па школах, садках, легалізацыі, секцыі, закупы, спрабуе развіваць дзяцей, гуляць з імі на пляцоўцы і ў спёку, і ў холад. Шмат разводаў сярод знаёмых, на жаль. Ёсць нават такія мужыкі, якія грошы на дзяцей хочуць забраць.
Алеся лічыць важным якаснае ўзаемадзеянне з дзецьмі:
— Можна пабегаць з імі, дзеці вельмі любяць бегаць. Асабліва, калі даганяюць бацькі. Для дзяцей важна, каб дарослы быў побач. Актывуюцца нейкія такія клеткі, нейронавыя сувязі, якія даюць упэўненасць дзецям і разуменне таго, што іх любяць, што яны важныя.
Ганна падкрэслівае важную ролю татаў у выхаванні дзяцей у Польшчы. Гэта стварае моцную сямейную супольнасць, дзе бацькі актыўна ўдзельнічаюць у жыцці сваіх дзяцей:
— Нядзелі, як дні, прызначаныя для сям'і, дапаўняюць гэтую карціну, спрыяючы сямейным зносінам. Гэта цудоўны прыклад балансу паміж працай і асабістым жыццём у Польшчы. Мне вельмі падабаецца, што на дзіцячых пляцоўках, у музеях, у кіно, у тэатрах, у парках вельмі шмат тат. І яны сапраўды залучаны ў выхаванне, у гульню са сваімі дзецьмі.
«Яны паважаюць раварыстаў»
Калі казаць аб радасцях, то іх вельмі шмат. Вельмі шмат плюсаў, пра якія варта паведаміць іншым дзяўчатам, якія збіраюцца паехаць у Польшчу:
— Калі ў вас ёсць дзеці, то для дзяцей тут шмат зроблена. Як у маленькіх гарадах, так і ў буйных. Нават можна бясплатна патрапіць на гімнастыку, танцы, маляванне, вучыцца граць на музычных інструментах. Тут вельмі якасная адукацыя ў школах, дзецям цікава, яна з радасцю ходзяць туды. Можна трэніравацца ў вядомых спартоўцаў. Напрыклад, мая дачка трэніруецца ў вядомай спартоўкі 4 гадзіны ў дзень, 5 разоў на тыдзень — гэта каштуе каля 100 еўра. Гэта сур'ёзная падрыхтоўка для спаборніцтваў. І ўзровень там, вядома, алімпійскі.
Для дзяцей там, па словах Алесі, створаны ўсе ўмовы:
— Класныя, сучасныя дзіцячыя пляцоўкі. На іх цікава будзе нават дарослым. Мне вельмі падабаюцца арэлі. Такія круглыя, як гамак. Можна легчы і самой нават паляжаць, пакатацца. Дзіцячыя пляцоўкі звычайна будуюцца ў парках. Не будзе такога, што ў полі стаіць пляцоўка, а побач няма дрэў, кветак, палянкі. Часта дзіцячыя пляцоўкі робяцца з брызонам, дзе дзеці таксама могуць бегаць і развівацца. Мяне дзівіць, колькі кветак, напрыклад, у маім горадзе. Шмат руж і іншых кветак, якія прыгожа гармануюць з прасторай.
Наогул, інфраструктура створана лагічна і вельмі зручна. Жанчына дадае да плюсаў веладарожкі:
— Я, як і мае сяброўкі, езджу шмат на ровары. І таму для мяне важна, каб гэта было камфортна. Канешне, ёсць свае нюансы. Але вялікі плюс, што гэтыя сцежкі абазначаны на большасці дарог. І культура пешаходаў, простых жыхароў, вельмі высокая. Яны паважаюць раварыстаў. Хутчэй за ўсё, таму што самі таксама маюць ровар. Гэта вельмі здорава.
Наступны плюс — гэта дыяспара:
— У большасці буйных гарадоў ёсць моцная дыяспара, якая арганізуе цікавыя мерапрыемствы, заняткі, лекцыі. І проста ў беларусаў ёсць магчымасць размаўляць, камунікаваць, захоўваць у сабе беларусаў. У тым ліку захоўваць гісторыю, культуру, мову, літаратуру, музыку.
Напрыклад, у горадзе жанчыны ёсць клуб для падлеткаў, на якім дзеці могуць вывучыць гісторыю роднай краіны, дакрануцца да культуры:
— Яны танчаць, спяваюць, вучаць вершы, іграюць. І гэта 4 гадзіны на тыдзень. Гэта таксама вельмі файна.
«У цэлым радая, што эміграцыя здарылася, а не турма»
Алеся сутыкалася з неразуменнем яе нацыянальнасці з боку палякаў, што часам выклікала лёгкае раздражненне. Аднак яна старалася спакойна тлумачыць сваё паходжанне і расказваць пра Беларусь. Гэта, магчыма, адлюстроўвае агульныя адносіны да ўсходнееўрапейскіх эмігрантаў у Польшчы:
— Вельмі часта трапляла ў такую сітуацыю, што палякі, калі чулі маю прамову, пыталіся: «А ты з Украіны? А вы ўкраінка? Гэта значыць, яны не ўмеюць ідэнтыфікаваць нацыянальнасці. Я спрабавала спакойна патлумачыць, што я з Беларусі, што ёсць такая краіна, і гэта не Украіна.
Напрыканцы дадае:
— У цэлым радая, што эміграцыя здарылася, а не турма. Як бы не было цяжка, тут лепей, чым за кратамі. Я больш за ўсё на свеце баялася, што дзяцей маглі забраць, і яны выраслі б без мяне.
Раскажыце EX-PRESS.BY сваю гісторыю! Мы на сувязi: @ex_presslive
Добро пожаловать в реальность!