У Празе на прыпынку стаіць вулічная бібліятэка — любы чалавек можа ўзяць кнігу, каб пачытаць у дарозе. Мы папрасілі нашых чытачоў расказаць, ці бываюць яны цяпер у бібліятэках, як і што чытаюць, і ці магчыма нешта падобнае ў Беларусі. Адказы атрымаліся вельмі розныя — ад настальгіі і побытавых дробязяў да вострай крытыкі дзяржаўнай цэнзуры.
Таццяна:
— Апошні раз я была ў бібліятэцы два дні таму — хадзілі туды з сынам, каб выбраць кнігі для чытання па школьнай праграме. Побач якраз усталёўвалі арт-аб’ект да 9 траўня. Глянула — і стала цёмна на душы. Як пры СССР... Вершы — максімальна бяздарныя, графаманскія. Гэта сорам.
Памятаю, як здзівілася, што там дагэтуль пахне гэтак жа, як у маім дзяцінстве — сумесь паперы, пылу і нейкага спакою. Сама я цяпер чытаю з тэлефона, але часам сумую па папяровых кнігах. Каб у нас на прыпынку была такая паліца, як у Празе — я б абавязкова нешта ўзяла. І сваю пакінула б — знайшлася б кніжка, якую хацелася б падарыць.
Аліна:
— У мяне асаблівыя адносіны з бібліятэкай — я да 25 гадоў хадзіла туды штотыдзень, бо не магла сабе дазволіць купляць кнігі. Цяпер усё прасцей: ёсць пенсія, электронная кніга, але часам я ўсё ж заходжу ў бібліятэку. Там усё тыя ж бібліятэкаркі, і яны памятаюць маё імя. Гэта прыемна. А ў транспарце я заўсёды нешта чытаю, мабыць, таму мне так даспадобы ідэя пражскага прыпынку.
Зинаида Ивановна:
— Я в библиотеку хожу регулярно. Беру себе романы, и внучке — сказки. У нас библиотека в пяти минутах ходьбы. А что на остановке можно взять книгу — это замечательно. У нас бы, правда, через неделю все разворовали. Увы.
Арцём:
— У бібліятэцы не быў гадоў дзесяць. Але памятаю, як сядзеў у чытальнай зале перад сесіяй — і было адчуванне, нібы трапіў у іншы свет: цішыня, шамаціць папера, людзі засяроджаныя. Цяпер чытаю артыкулы ў інтэрнэце, а кнігамі абклаўся, калі пераехаў у Польшчу. Можа, і праўда — час пайсці. Тут шмат нашых кніг, кажуць... Дзякуй, што нагадалі.
Марта:
— Я як раз нядаўна была! Нам трэба было знайсці адну рэдкую кнігу па этнаграфіі для каледжа. Шукала ў інтэрнэце — не знайшла, пайшла ў бібліятэку, і там яна была. Бібліятэкарка нават правяла экскурсію па фондзе, хоць я проста спытала, дзе палічка. Выйшла адтуль, трымаючы 8 кніг. Гэта быў кайф.
Алена:
— Я з сумам прачытала пра вулічную бібліятэку ў Празе. Падаецца, што гэта такая простая і светлая ідэя: узяў кнігу, пачытаў у транспарце, вярнуў ці абмяняў. Але ў нас, у Беларусі, такое ўжо спрабавалі рабіць і не раз... Не атрымалася.
Цяпер жа любая кніга ў краіне — гэта аб’ект кантролю. У бібліятэках кнігі праходзяць фільтрацыю: што можна, а што нельга. Некаторыя аўтары знікаюць з паліц, нібы іх і не было. Беларуская і сусветная літаратура з крытычным поглядам — пад забаронай. Нават бібліятэкараў навучаюць быць ідэалагічна пільнымі. А значыць, вулічнай бібліятэцы проста не дадуць існаваць — нехта абавязкова прыйдзе «праверыць», ці няма там «чагосьці не таго».
Я ўжо даўно не была ў звычайнай бібліятэцы — не таму, што не люблю чытаць, а таму што шукаць там сапраўдную, жывую літаратуру становіцца ўсё цяжэй. Шмат якія кнігі чытаем у электронным выглядзе, абменьваемся імі ў невялікіх колах — як раней, «з рук у рукі». Але ж ідэя вулічнай бібліятэкі — гэта не толькі пра кнігі. Гэта пра давер. Пра свабоду. Пра грамадства, дзе ніхто не баіцца слова. У нас пакуль з гэтым складана.
Хочаце падзяліца меркаваннем? Мы на сувязі: @ex_presslive
Добро пожаловать в реальность!