Калі ў 2020 годзе Беларусь перавярнулася з ног на галаву, Аліна* (імя зменена) вырашыла застацца. Ёй было сорак, за плячыма — развод, падлетак-сын, кватэра ў спальным раёне Мінска і праца ў сферы культуры, якую яна любіла. Нават калі пачаліся затрыманні і звальненні, яна паўтарала сабе: «Гэта мая краіна, я не з’еду».
Яе не арыштавалі, не збівалі, не звальнялі. Але яе марудна ламалі.
— Я прачыналася з унутраным дрыготам і засынала з галаўным болем, — успамінае яна. — Баялася сказаць лішняе нават сяброўкам. Перастала весці сацсеткі. Змяніла працу. Пазбягала размоў. І ўсё адно адчувала, што мяне няма.
Унутры ў Аліны было толькі напружанне, віна і пастаяннае пачуццё, што яна недастаткова смелая, недастаткова добрая, недастаткова вольная. Яна не з’ехала тады, калі з’язджалі сябры. Яна думала, што яе сіла — у стойкасці:
— Але з кожным годам тая стойкасць ператваралася ў маўчанне. Мне было страшна. Здавалася, што я не заслугоўваю большага. Не заслугоўваю любові, волі, святла. Я сама пазбаўляла сябе права быць шчаслівай.
А потым за Алінай прыйшлі... Яе абвінавацілі ў тым, што яна паставіла лайк у сацсетках аднаго экстрэмісцкага рэсурсу. Там была публікацыя супраць Лукашэнкі. З ёй запісалі «пакаяльнае» відэа і абяцалі «раскапаць» нешта, каб завесці крымінальную справу. Потым на працы ёй зноў давялося прасіць прабачэння ў адміністрацыі.
Рашэнне з’ехаць расло знутры, але Аліна нікому нічога не сказала, пакуль аднойчы, у студзені 2025 года, яна не села ў аўтобус да Варшавы. Яна проста з’ехала.
Цяпер, праз тры месяцы жыцця ў новай краіне, Аліна апублікавала ў асабістым блогу тэкст. У ім не было палітычных лозунгаў ці злосці. Толькі цішыня і прабачэнне:
— Я хачу папрасіць прабачэння. Але на гэты раз — не перад кімсьці і не перад усімі ў гонар нейкай нядзелі. Цяпер я хачу папрасіць прабачэння ў сябе.
За тое, што знішчала сябе. За тое, што дарыла сябе тым, хто не любіў. За тое, што губляла нервы праз тых, хто гэтага не варты. За тое, што траціла час і сілы, каб атрымаць чужое адабрэнне.
За слёзы, за бяссонныя ночы. За ўсё, што рабіла, каб зрабіць сябе няшчаснай.
І я абяцаю сабе, што такога больш ніколі не будзе.
Я ніколі больш не прычыню сабе боль, не прыніжу сябе і не пакрыўджу.
Цяпер я буду сябе любіць і берагчы.
Абяцаю!
Аліна яшчэ не знайшла новую працу. Яна жыве сціпла, здымае пакой у знаёмых, вывучае мову. Але ўпершыню за шмат гадоў яна адчувае, што належыць самой сабе. Толькі тое, што яе сын і бацькі пакуль у Беларусі, яе бянтэжыць.
Але Аліна ўпэўненая, што калісьці вернецца ў Беларусь:
— Цяпер самае галоўнае — гэта легалізацыя, жытло і новая праца. І тут мне вельмі дапамагаюць сябры. Але вяртанне да сябе — вельмі цяжкае... І я хачу зразумець, з чаго мне пачынаць.
Пачатак аздараўлення
— Пераезд у іншую краіну, асабліва калі ён выкліканы страхам, ціскам, стратаю працы ці пагрозай бяспецы — гэта псіхалагічная траўма. І яе цяжар часта недаацэньваецца. Чалавек можа не ўсведамляць, што жыве ў стане пастаяннага напружання, віны ці эмацыйнага знішчэння. Эмігранты часта адчуваюць, што павінны «трымацца», «не скардзіцца», «быць удзячнымі», але пры гэтым губляюць кантакт з сабой, — кажа псіхолаг Марына Пташук.
У гісторыі Аліны я бачу тыповую дынаміку: доўгі час падаўленае напружанне, маўчанне, самапрыніжэнне — а потым уцёкі, якія часта становяцца пачаткам аздараўлення. Але толькі пачаткам.
Звярнуцца да псіхолага ў такім стане — гэта не пра слабасць. Гэта пра клопат пра сябе. Бо вяртанне да сябе — самы складаны, але і самы важны шлях. І вы не павінны ісці па ім у адзіноце.
Хочаце задаць пытанне псіхолагу? Мы на сувязі: @ex_presslive
Добро пожаловать в реальность!